رژیم غذایی کبد چرب تأثیر بسیاری بر مدیریت آسیب کبدی دارد. متناسب با وضعیت کبد می‌توان با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی سالم، روند بیماری کبد چرب را در بسیاری از افراد معکوس کرد. باتوجه‌به اینکه در حال حاضر هیچ درمان پزشکی برای کبد چرب وجود ندارد؛ بهترین گزینه‌های درمانی، عادت غذایی سالم است.
رژیم غذایی مفید برای سلامت کبد شامل رژیم غذایی سرشار از میوهها و سبزیجات، چربیهای سالم، غلات کامل و پروتئین‌های گیاهی و بدون چربی است. این نوع مواد غذایی علاوه بر کمک به بازسازی کبد، از بروز عوارضی مانند سیروز، سرطان و نارسایی کبد نیز جلوگیری میکنند. کبد چرب به‌تدریج و در ۴ مرحله پیشرفت میکند. تنظیم رژیم غذایی کبد چرب در هر یک از این مراحل، نقش مهمی در بهبود عملکرد کبد، کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.
هنگام تهیه برنامه غذایی برای کبد چرب باید برخی از غذاهای کلیدی را به برنامه خود اضافه کنید. استفاده از مواد غذایی حاوی فیبر، اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیار مفید است. علاوه بر این، در برنامه غذایی کبد چرب باید از مصرف برخی غذاها اجتناب کرد. غذاهای سرخ شده، غذای فراوری شده، قندهای افزوده، الکل و… از جمله موادی هستند که باعث افزایش التهاب کبد می‌شوند. در ادامه این مقاله از هویج فیت مروری بیشتر بر بیماری کبد، برای درمان کبد چرب چه بخوریم و چه نخوریم، خواهیم داشت.
علائم کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب زمانی بروز پیدا میکند که تجمع چربی در کبد به بیش از ۵ درصد وزن آن برسد. طبق آمار از هر ۱۰ نفر یک نفر دچار این بیماری می‌شود. سبک زندگی نادرست، چاقی، رژیم غذایی ناسالم و کم‌تحرکی از جمله دلایل این بیماری هستند. کبد چرب در بیشتر مواقع علائم خاصی ندارد، ولی نباید نشانه‌های زیر را در صورت مشاهده نادیده گرفت:
- درد شدید در سمت راست و بالای شکم
- ضعف شدید و خستگی
- حالت تهوع
- ازدست‌دادن اشتها
- یرقان یا زردی پوست و چشم
- کاهش وزن بی‌دلیل
- تورم پا‌ها و دست‌ها
- ادرار تیره‌رنگ و مدفوع رنگ‌پریده
- خونریزی داخلی در مری و معده
- تورم شکم
برای درمان کبد چرب چه غذاهایی بخوریم؟
انتخاب رژیم غذایی کبد چرب برای درمان این بیماری بسیار مهم است:
- در این رژیم از غذاهای ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان دار مانند سبزیجات برگ‌دار سبز، اسفناج و کلم‌پیچ که سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند، استفاده کنید.
- خوردن میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان مانند توت‌فرنگی، بلوبری و سیب برای کاهش التهاب و محافظت از کبد بسیار توصیه می‌شود.
- غذاهایی حاوی چربیهای سالم مانند آووکادو، روغن زیتون و ماهی‌های چرب (سالمون) که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند به کاهش چربی در کبد کمک میکنند.
- مصرف غلات کامل مانند جو دوسر، برنج قهوه‌ای و کینوا نیز می‌توانند در عملکرد کبد و تنظیم قند خون مؤثر باشند.
- خوردن غذاهای سرشار از ویتامین E مانند فلفل‌دلمه‌ای قرمز، بادام‌زمینی، اسفناج و مغز‌ها برای مبتلایان به کبد چرب مفید است.
- مصرف سیر منجر به کاهش چربی در کبد و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌شود.
- محصولات سویا مانند شیر سویا برای بهبود این بیماری مؤثر هستند.
- زنجبیل یکی از مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان قوی است و باعث کاهش تری گلیسیرید در بدن می‌شود.
- مصرف خاکشیر برای کبد چرب میتواند بسیار مفید باشد.
به گفته pubmed :
مصرف اسیدهای چرب غیر اشباع امگا ۳ میتواند سطح آنزیم‌های کبدی مانند ALT، AST و GGT را کاهش دهد و چربی کبد را در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی. بهبود بخشد. به همین دلیل، امگا ۳ میتواند به عنوان یک گزینه مفید در درمان این بیماری در نظر گرفته شود.
چه مواد غذایی در رژیم کبد چرب ممنوع است؟
غذای مضر برای کبد چرب شامل خوراکی‌هایی هستند که مصرف آنها میتواند باعث افزایش التهاب، انباشت چربی در کبد و کاهش عملکرد طبیعی این عضو شود. افرادی که کبد چرب دارند باید در رژیم غذایی کبد چرب، از خوردن غذاهایی خاص که دارای مقدار زیادی چربیهای ترانس، قندهای افزوده، نمک زیاد و افزودنی‌های مصنوعی هستند بپرهیزند. شناسایی دقیق غذاهای مضر برای کبد، منجر می‌شود تا رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشید و به بهبود این وضعیت کمک کنید. در ادامه لیستی از غذاهای مضر برای کبد چرب ذکر شده‌اند:
غذاهای پرچرب و سرخ‌کردنی:
غذاهای سرخ شده حاوی چربیهای اشباع و ترانس هستند که به‌سرعت در سلولهای کبدی ذخیره می‌شوند. مصرف منظم سیب‌زمینی سرخ شده، مرغ سوخاری و فست‌فودها، باعث افزایش وزن و مقاومت به انسولین نیز می‌شود که در تشدید بیماری کبد چرب نیز مؤثر است.
قند و شکر زیاد:
خوردن و نوشیدن خوراکی‌های شیرین مانند شیرینی‌ها، آبنبات، بیسکویت، نوشابه‌ها، آبمیوه‌های صنعتی و دسرها برای کبد چرب ممنوع است. زیرا این نوع مواد غذایی باعث افزایش سطح قند خون و انباشت چربی در کبد خواهند شد.
کربوهیدرات‌های تصفیه شده:
مصرف موادی مانند نان سفید، برنج سفید، ماکارونی صنعتی، شیرینی‌هایی حاوی آرد سفید، موجب افزایش قند خون و مقاومت به انسولین می‌شود. این نوع مواد فاقد فیبر هستند و باعث ذخیره‌سازی بیشتر چربی در کبد می‌شوند. میتوانید به‌جای این نوع مواد از نان‌های سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و ماکارونی تهیه شده از آرد کامل در رژیم غذایی کبد چرب استفاده کنید.
نوشیدنی‌های الکلی و گازدار:
الکل ماده‌ای است که باعث التهاب سلولهای کبدی و کاهش توانایی سمزدایی کبد می‌شود. ازاین‌رو مصرف نوشیدنی‌های الکلی یکی از اصلی‌ترین عواملی است که میتواند منجر به پیشرفت سریع کبد چرب شود. علاوه بر این، نوشیدنی‌های گازدار نیز با داشتن مقدار زیادی قند و شیرینی کننده‌های مصنوعی، باعث افزایش وزن و چربی احشایی می‌شوند. جایگزین‌کردن این نوع نوشیدنی‌ها با نوشیدنی‌های طبیعی بدون قند مانند آب سبزیجات طبیعی میتواند انتخاب بهتری برای حفظ سلامت کبد باشد.
غذاهای فراوری شده و شور:
مصرف سوسیس، کالباس، کنسروها، چیپس و سایر غذاهای آماده به دلیل داشتن مقدار زیادی سدیم نگهدارنده و چربیهای ناسالم، باعث التهاب مزمن کبد و اختلال در متابولیسم چربی می‌شوند. برای پیشگیری از تشدید کبد چرب باید این نوع مواد غذایی را حذف کنید یا مصرف آن را به حداقل برسانید.
به گفته researchgate :
مطالعات نشان میدهند که مصرف فروکتوز رژیمی، ساکارز و شربت ذرت با فروکتوز بالا میتواند باعث ایجاد کبد چرب و التهاب در کبد شود. شواهد علمی نشان میدهند که احتمالاً این مواد از عوامل اصلی خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی است.
بهترین رژیم غذایی کبد چرب گرید ۱
کبد چرب گرید ۱ یعنی مقدار کمی چربی در کبد وجود دارد. در مدیریت و بهبود کبد چرب گرید ۱، تغذیه مناسب مهم است. یک رژیم غذایی سالم و متعادل میتواند در کاهش چربی کبد و بهبود عملکرد آن مؤثر باشد. مصرف انواع میوهها و سبزیجات تازه که دارای فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند، به بهبود سلامت عمومی بدن و کبد کمک میکند. سبزیجاتی مثل کلم‌پیچ، اسفناج و بروکلی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان برای رژیم غذایی کبد چرب مفید هستند.
مواد غذایی که این دوره باید مصرف کنید باید شامل پروتئین‌ها و چربیهای سالم باشند. مرغ بدون پوست، محصولات سویا، حبوبات، آجیل‌ها و دانه‌ها، روغن زیتون، روغن کانولا و آووکادو از جمله موادی هستند که برای سلامت کبد و کاهش چربی آن بسیار توصیه می‌شود. همچنین مصرف ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین، تخم چیا و دانه کتان که امگا ۳ فراوان دارند، به کاهش التهاب کبد کمک میکنند.
رژیم غذایی کبد چرب گرید ۲
کبد چرب گرید ۲ زمانی اتفاق می‌افتد که مصرف چربی در فرد زیاد شده باشد و انباشت چربی در کبد از حد نرمال‌تر بیشتر شود. در کبد چرب گرید ۲ برعکس گرید ۱ ممکن است کبد دچار التهاب خفیف شود و درصورتی‌که رژیم غذایی نادیده گرفته شود، بیماری به کبد چرب گرید ۳ تبدیل می‌شود.
رعایت رژیم غذایی کبد چرب برای درمان این مرحله از بیماری بسیار مهم است. استفاده از مواد غذایی مفید، مصرف غذاهای خانگی سالم و دوری از نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای فراوری شده از جمله مواردی هستند که باید در درمان کبد چرب در نظر گرفته شوند. از جمله غذاهای مفید برای کبد چرب گرید ۲ عبارتند از:
- سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم بروکلی
- آجیل و دانه‌ها مانند گردو و تخم آفتاب‌گردان
- روغن زیتون
- مصرف میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان
- اجتناب از خوردن غذاهای سرخ شده
- مصرف برنج قهوه‌ای و غلات کامل
رژیم غذایی کبد چرب گرید ۳
زمانی که بیش از ۶۶ درصد حجم کبد با چربی پر شود، فرد به کبد چرب گرید ۳ یا فیبروز کبدی مبتلا شده است. در چنین حالتی، کبد فرد دچار التهابات بسیار زیادی می‌شود و این التهابات زخم و اسکار در بافت کبد به وجود می‌آورند. رعایت رژیم غذایی کبد چرب برای کاهش اثرات گرید ۳ که در ادامه ذکر شده‌اند، بسیار توصیه می‌شود:
- از مصرف نوشیدنی‌های صنعتی و مواد غذایی فراوری شده خودداری کنید.
- از مصرف موادی که با شکر و آرد سفید تهیه شده‌اند، بپرهیزید.
- مصرف غذاهای پرفیبر مانند سبزیجات، حبوبات و غلات کامل را بیشتر کنید.
- فست‌فود، نان‌های کارخانه‌ای و شیرینی‌جات نخورید.
- مصرف الکل را کنار بگذارید.
- به‌اندازه کافی آب بنوشید.
- مصرف نمک را محدود کنید.
رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب گرید ۴
سیروز کبدی شدیدترین مرحله کبد چرب است که در آن بافت کبد تغییر شکل شدید می‌دهد و دچار اسکار می‌شود. با ایجاد سیروز فرد ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشد. در این مرحله از بیماری، کبد توانایی متابولیسم چربی و سمزدایی را ندارد. ازاین‌رو رعایت رژیم غذایی کبد چرب مهم است.
- پرهیز از مصرف نمک
- مصرف‌نکردن الکل
- مصرف چربیهای سالم
- خوردن وعده‌های کوچک و مکرر
- عدم استعمال دخانیات
- ورزش منظم
- خوردن یک رژیم غذایی سالم و متنوع
- محدودکردن غذاهای حاوی قندهای بالا مانند نوشابه، بیسکویت و کیک
- پرهیز از مصرف بیش از حد گوشت و محصولات لبنی پرچرب
- نوشیدن منظم قهوه برای کاهش تجمع چربی
- مصرف فراوان سبزیجات و میوهها
- خوردن گوشت بدون چربی، مرغ بدون پوست و ماهی برای جلوگیری از تحلیل عضلانی
به گفته mdpi :
نتایج نشان میدهند که مصرف بیشتر قهوه با کاهش شدت فیبروز کبدی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی ارتباط دارد.
انواع رژیم غذایی برای کبد چرب
کبد چرب به‌تدریج و در چهار مرحله پیشرفت میکند. تنظیم رژیم غذایی کبد چرب در هر یک از این مراحل، نقش مهمی در بهبود عملکرد کبد، کاهش التهاب و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. رژیم غذایی در هر یک از این چهار مرحله، نیازمند رعایت نکات خاصی است که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم:
رژیم فستینگ برای کبد چرب
رژیم فستینگ بر زمان مصرف غذا تمرکز دارد. این نوع رژیم به‌عنوان روشی برای کمک به کاهش چربیهای کبدی و بهبود سلامت کلی بدن مفید است. در رژیم فستینگ با ایجاد دوره‌های مشخص گرسنگی و خوردن در بازه‌های زمانی محدود، بدن مجبور به استفاده از ذخایر چربی برای تأمین انرژی می‌شود.
تداوم این روش، در نتیجه باعث کاهش چربیهای ذخیره شده در کبد و بهبود عملکرد آن خواهد شد. علاوه بر این، رژیم غذایی کبد چرب از نوع فستینگ در کاهش سطح انسولین و التهاب بدن نیز مؤثر است. در اجرای این رژیم رعایت چند نکته مهم میتواند به بهبود عملکرد کبد و تأثیرگذاری این روش کمک کند:
- نوشیدن آب کافی جهت سم زدایی و دفع مواد زائد از بدن
- استفاده از وعده‌های غذایی متعادل
- پرهیز از غذاهای فراوری شده و قندی
- توجه به میزان کالری دریافتی
- مشورت با پزشک و متخصص تغذیه
رژیم مدیترانه ای برای کبد چرب
رژیم مدیترانه‌ای یکی از بهترین رژیم‌ها برای کبد چرب است؛ زیرا در سمزدایی و پیشگیری از بروز بیماری‌های زمینه‌ای نقش مهمی دارد. این رژیم با جایگزین‌کردن چربیهای ناسالم و گوشت‌های پرچرب با چربیهای سالم به سلامت کبد کمک میکند.
از دیگر خواص رژیم مدیترانه‌ای، کاهش چربی و التهاب کبد، تنظیم سطح قند خون و تقویت سلامت قلب است که علاوه بر درمان کبد چرب، از عوارض جدی هم جلوگیری میکند. اگر مبتلا به کبد چرب هستید برای استفاده از این نوع رژیم غذایی کبد چرب، با یک پزشک مشورت کنید.
به گفته mdpi :
یک درمان مؤثر که از بیماری کبد چرب غیر الکلی جلوگیری کرده و حتی آن را معکوس میکند، تطبیق سبک زندگی با سبک مدیترانه‌ای است که مبتنی بر رژیم غذایی مدیترانه‌ای و فعالیت بدنی منظم است.
نمونه رژیم غذایی کبد چرب
یکی از راه‌های کنترل و درمان کبد چرب، داشتن یک نمونه رژیم غذایی کبد چرب است. کاهش التهاب کبد، بهبود عملکرد آن و جلوگیری از پیشرفت بیماری از جمله مزایای تنظیم برنامه هفتگی رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب هستند. این برنامه باید شامل مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، فیبر، مواد مغذی و چربیهای سالم باشد تا بتواند علاوه بر تأمین انرژی روزانه بدن به پاکسازی و بازسازی کبد کمک کند.
| روز | صبحانه | میان وعده اول | نهار | میان وعده دوم | شام |
| روز اول | ۲ الی ۳ عدد تخم مرغ با سبزیجات و پنیر موزارلای کم چرب، یک الی دو برش نان تست سبوس‌دار | یک عدد موز
|
سینه مرغ با برنج قهوه‌ای، کلم بروکلی و گل کلم بخارپز، یک‌چهارم آووکادو | هویج‌های کوچک، ماست یونانی با انواع توت | ماهی سالمون، سیب‌زمینی آب پز، سالاد مخلوط با گوجه‌فرنگی، خیار، فلفل‌دلمه‌ای و سس بالزامیک ملایم |
| روز دوم | جوی دو سر پخته شده، یک قاشق غذاخوری دانه چیا، شیر کمچرب، اضافه‌کردن انواع توت، ماست یونانی | یک‌مشت بادام | سالاد مرغ با کراکرهای سبوس‌دار
|
برش‌های سیب با ۲ قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی
|
گوشت ماهی، سیب‌زمینی، کدوسبز
|
| روز سوم | رول غلات کامل با دو عدد تخممرغ هم زده، پنیر کم چرب | یک‌مشت گردو | سوپ مرغ به همراه هویج، پیاز، سیر، کرفس و جعفری تازه | پرتقال و یک‌مشت آجیل مخلوط | سیب‌زمینی پخته شده با مرغ و یک وعده کامل سبزیجات |
| روز چهارم | نان تست سبوس‌دار با کره بادام‌زمینی، پنیر کاتیج کمچرب و آناناس | پرتقال | برگر بوقلمون چرخ‌کرده، کاهوپیچ همراه با یک وعده سیب‌زمینی شیرین سرخ‌کرده تنوری بدون روغن | هویج | توفو یا پنیر سویا، برنج قهوه‌ای همراه با کلم‌بروکلی |
| روز پنجم | جوی دو سر پرک شده با دارچین به همراه ماست یونانی ساده | یک‌مشت پسته
|
مرغ ورق شده، پنیر موزارلای کمچرب به همراه سبزیجات دلخواه | سیب با یک مشت آجیل مخلوط
|
ماهی سفید، کلم بروکلی بخارپز
|
| روز ششم | اسموتی با موز، اسفناج، شیر بادام و دانه چیا | یک‌مشت فندق | گوشت چرخ‌کرده بوقلمون خانگی و لوبیا چیتی به همراه سالاد سبزیجات | خیار | خوراک بادمجان و عدس با سالاد سبزیجات |
| روز هفتم | بلغور جو دوسر با مخلوط آجیل و پنیر کاتیج کمچرب | یک‌مشت گردو | سالاد تن‌ماهی، ماست یونانی ساده، نان غلات کامل با کاهو و سبزیجات خام | ماست یونانی ساده با میوه تازه | میگو، نصف سیب‌زمینی شیرین پخته شده به همراه پیاز و فلفل |
برای درمان فوری کبد چرب چیکار کنیم؟
درمان فوری کبد چرب به معنای اجرای سریع و اصولی برخی اقدامات مؤثر برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. تغییر سبک زندگی و پیروی از رژیم غذایی کبد چرب مهم‌ترین قدم در این مسیر محسوب می‌شود. حذف غذاهای چرب و فراوری شده، کاهش مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین، افزایش مصرف سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های کمچرب، نوشیدن آب کافی و ترک مصرف الکل از جمله مواردی هستند که در این رژیم باید رعایت کنید.
علاوه بر این شروع یک برنامه ورزشی متعادل نیز میتواند نقش مهمی در کاهش چربی کبد داشته باشد. در کنار این اقدامات میتوانید طبق نظر پزشک از مکمل‌هایی مانند ویتامین E یا اسیدهای چرب امگا ۳ نیز استفاده کنید. هیچ داروی جادویی برای درمان فوری کبد وجود ندارد. ازاین‌رو توصیه می‌شود برای درمان کبد چرب به یک متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.
دریافت رژیم غذایی کبد چرب از هویج فیت
اگر به دنبال راهی برای بهبود و درمان کبد چرب هستید، اپلیکیشن هویج فیت به شما در این زمینه کمک میکند. با نصب این اپلیکیشن میتوانید با استفاده از روشهای اصولی و علمی، کبد خود را پاکسازی کنید. هویج فیت شامل طیف گسترده‌ای از اطلاعاتی است که میتوانید از آن برای رژیم غذایی کبد چرب کمک بگیرید. از جمله ویژگی‌های این اپلیکیشن عبارتند از:
- آموزش نکات مربوط به بهبود سبک زندگی سالم
- معرفی رژیم‌های غذایی مناسب برای بهبود کبد چرب
- پشتیبانی هوشمند در تمامی لحظات
- پیگیری آسان رژیم در طول روز
جمع بندی
زمانی که فردی به کبد چرب مبتلا باشد میتواند با یک رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات، ماهی چرب، غلات کامل و همچنین حذف غذاهای سرخ شده، قندهای افزوده و غذاهای فرآوری شده به کاهش التهاب در بدن و کندشدن پیشرفت بیماری کمک کند.
پیروی از یک رژیم غذایی کبد چرب برای به‌حداقل‌رساندن اثرات این بیماری ممکن است برای بعضی از افراد سخت باشد. در چنین مواقعی، کمک‌گرفتن از متخصص تغذیه میتواند به شما کمک کند تا متوجه شوید چه تغییرات غذایی مفید هستند و به روند درمان بیماری شما کمک میکند. درصورتی‌که قصد دارید در خانه روند بهبودی خود را پیگیری کنید میتوانید از اپلیکیشن هویج فیت کمک بگیرید. در این اپلیکیشن بیماران می‌توانند یک رژیم غذایی شخصی برای بیماری خود داشته باشند.
سوالات متداول
آیا رژیم گیاهخواری برای درمان کبد چرب مفید است؟
رژیم غذایی گیاهخواری زمانی مفید است که بهصورت متعادل و اصولی برنامهریزی شود. این رژیم سرشار از سبزیجات، میوهها، غلات کامل، حبوبات و چربیهای سالم است که در کاهش التهاب، کنترل وزن و بهبود عملکرد کبد مفید هستند. این رژیم باید بهگونهای باشد که نیازهای پروتئین بدن بهدرستی از طریق منابع گیاهی تأمین شود. برای اطمینان از تأمین تمامی مواد مغذی ضروری بدن، میتوانید از اپلیکیشن هویج فیت کمک بگیرید.
صبحانه مناسب کبد چرب چیست؟
تخممرغ آب پز، جو دوسر، آووکادو، سبزیجات تازه یا بخارپز و ماست کمچرب پروبیوتیک از جمله مواد مفید برای رژیم غذایی کبد چرب هستند که در وعده صبحانه میتوانید آن را میل کنید. این مواد با بهبود عملکرد متابولیکی بدن، از تجمع چربی در سلولهای کبدی جلوگیری میکنند.
نهار مناسب کبد چرب چیست؟
یک ناهار مناسب برای کبد چرب، سوپ سبزیجات است. شما میتوانید در رژیم غذایی برای کبد چرب از سوپهای مانند سوپ کرفس و اسفناج استفاده کنید. برای تهیه این سوپ، اسفناج، کرفس و سیر خرد شده را به آب جوش اضافه کنید و پس از پخت، روغن زیتون، زردچوبه و زنجبیل را به سوپ اضافه کرده و میل کنید.
آیا خاکشیر دشمن کبد چرب است؟
در طب سنتی، خاکشیر یکی از روشهای مؤثر برای درمان کبد چرب است. این ماده، خاصیت سمزدایی دارد و کبد را از چربیهای اضافی و سموم پاکسازی میکند. برای درمان کبد چرب میتوانید روزانه یک لیوان خاکشیر جوشانده شده را بهصورت ناشتا مصرف کنید.
